سرطان دهانه رحم (CERVICAL CANCER):

سرطان رحم زمانی اتفاق می‌افتد که سلول‌های طبیعی رحم به سلول‌های غیرطبیعی تبدیل می‌شوند و خارج از کنترل رشد می‌کنند. رحم بخشی از بدن بانوان است که در صورت بارداری بچه را نگه می دارد. رحم دارای یک لایه نازک داخلی و یک لایه ضخیم بیرونی است. سرطان رحم انواع مختلفی دارد؛ اما بیشتر اوقات سرطان رحم از سلول های لایه نازک داخلی شروع می شود. سرطان رحم در هر سنی ممکن است رخ دهد؛ اما در افرادی که یائسه شده اند بسیار شایع تر است.

گونه‌های مختلف ویروس پاپیلومای انسانیHPV))، در ایجاد اکثر سرطان‌های دهانه رحم نقش دارند.

فرد هنگامی که در معرض HPV قرار می گیرد، سیستم ایمنی بدن معمولاً از آسیب رساندن توسط ویروس جلوگیری می کند.شما می توانید با انجام تست های غربالگری و دریافت واکسنی که از عفونت HPV محافظت می کند، خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم را کاهش دهید.

 

علائم و نشانه های سرطان دهانه ی رحم عبارتند از:

•خونریزی واژینال در زمان‌های غیر از قاعدگی

•خونریزی طولانی‌تر و یا شدیدتر از حد معمول در قاعدگی

•درد در هنگام رابطه جنسی

•خونریزی بعد از رابطه جنسی

•درد لگن

•تغییر در ترشحات واژن مانند ترشح بیش از حد

•بوی شدید ترشحات واژن

•خونریزی بعد از یائسگی

 

 

 

عوامل خطر

مشخص نیست که دقیقا چه عاملی باعث سرطان دهانه رحم می شود، اما مسلم است که  HPV در آن نقش دارد. HPV بسیار شایع است اما اکثر افراد مبتلا به این ویروس به سرطان مبتلا نمی شوند. این بدان معناست که عوامل دیگر،مانند محیط یا انتخاب های سبک زندگی فرد ، نیز تعیین می کنند که آیا فرد به سرطان دهانه رحم مبتلا خواهد شد یا خیر.

تعداد شرکای جنسی : هرچه تعداد شرکای جنسی فرد بیشتر باشد شانس آن برای ابتلا به HPV  بیشتر است.

رابطه جنسی در سنین پایین خطر ابتلا به HPV  را افزایش می دهد.

سایر عفونت های مقاربتی مانند کلامیدیا، سوزاک، سیفلیس و خطر ابتلا به HPV  را افزایش می دهد.

سیستم ایمنی ضعیف: اگر سیستم ایمنی بدن فرد به دلیل بیماری دیگری ضعیف شده باشد و به HPV  مبتلا باشد، ممکن است احتمال ابتلا به سرطان دهانه رحم افزایش یابد.

سیگار کشیدن: سیگار کشیدن با سرطان سلول سنگفرشی دهانه رحم مرتبط است.

قرار گرفتن در معرض داروی پیشگیری از سقط جنین :اگر مادر در دهه 1950 در دوران بارداری از دارویی به نام دی اتیل استیل‌بسترول استفاده کرده باشد ، ممکن است خطر ابتلا به نوع خاصی از سرطان دهانه رحم به نام آدنوکارسینوم سلول شفاف را افزایش دهد.

 

 

پیشگیری

واکسن HPV: برای کاهش خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم باید از پزشک متخصص در مورد واکسن HPV  مشورت گرفته شود. دریافت واکسن برای جلوگیری از عفونت HPV ممکن است خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم و سایر سرطان های مرتبط با HPV را کاهش دهد.

انجام تست پاپ اسمیر روتین تست پاپ می تواند شرایط پیش سرطانی دهانه رحم را تشخیص دهد.

برقراری رابطه جنسی ایمن

 با انجام اقداماتی برای پیشگیری از عفونت های مقاربتی، مانند استفاده از محصولات مراقبتی جنسی در هر بار رابطه جنسی و محدود کردن تعداد شرکای جنسی، خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم کاهش می یابد .

عدم مصرف سیگار

غربالگری:آزمایش های غربالگری می تواند به تشخیص سرطان دهانه رحم و سلول های پیش سرطانی که ممکن است روزی به سرطان دهانه رحم تبدیل شوند، کمک کند.

تست های غربالگری عبارتند از:

1-تست پاپ اسمیر: در طی تست پاپ، پزشک سلول‌های دهانه رحم را می‌خراشد و آنها را براش می‌زند و سپس نمونه در آزمایشگاه از نظر وجود ناهنجاری‌ها بررسی می‌شود.تست پاپ می‌تواند سلول‌های غیرطبیعی دهانه رحم، از جمله سلول‌های سرطانی و سلول‌هایی را که تغییراتی را نشان می‌دهند که خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم را افزایش می‌دهند، شناسایی کند.

2-آزمایش DNA HPV : آزمایش DNA HPV شامل آزمایش سلول‌های جمع‌آوری‌شده از دهانه رحم برای عفونت با هر یک از انواع HPV است که احتمال منجر شدن آنها به سرطان دهانه رحم بیشتر است.

 

تشخیص

اگر فرد به سرطان دهانه رحم مشکوک باشد،ابتدا پزشک بیمار را تحت معاینه کامل دهانه رحم قرار میدهد.سپس برای بررسی سلول‌های غیرطبیعی از ابزار بزرگ‌نمایی ویژه به نام کولپوسکوپ استفاده میکند و در طول معاینه کولپوسکوپی، پزشک احتمالاً از سلول های دهانه رحم نمونه گیری میکند.

اگر پزشک تشخیص دهد که فرد به سرطان دهانه رحم مبتلا است، آزمایشات بیشتری برای تعیین مرحله سرطان انجام خواهد شد.

آزمون های مرحله ای شامل تست های تصویربرداری آزمایش هایی مانند اشعه ایکس، سی تی، ام آر آی و   PET به پزشک کمک می کند تا تشخیص دهد که آیا سرطان فرد به خارج از دهانه رحم گسترش یافته است یا خیر.

پزشک ممکن است به طور مستقیم و با استفاده از دوربین های ویژه داخل مثانه و رکتوم فرد را مشاهده و از نظر درگیری این ارگانها بررسی کند

درمان

در درمان سرطان دهانه رحم ممکن است از جراحی، پرتودرمانی، شیمی درمانی یا ترکیبی از این سه استفاده شود.

عمل جراحی:

سرطان دهانه رحم در مراحل اولیه معمولاً با جراحی درمان می شود. اینکه کدام عمل برای بیمار بهتر است به انداره سرطان، پیشرفت آن و تمایل فرد برای بارداری در آینده بستگی دارد.

جراحی ها به صورت زیر می باشند:

جراحی محدود (کونیزاسیون) : برای یک سرطان بسیار کوچک دهانه رحم، ممکن است بتوان سرطان را به طور کامل با بیوپسی مخروطی برداشت. این روش شامل بریدن یک قطعه مخروطی شکل از بافت دهانه رحم است، اما بقیه دهانه رحم دست نخورده باقی می ماند. این گزینه ممکن است این امکان را برای فرد فراهم کند که در آینده باردار شود.

جراحی برای برداشتن دهانه رحم (تراکلکتومی) : سرطان دهانه رحم در مراحل اولیه ممکن است با روش تراکلکتومی رادیکال درمان شود، که دهانه رحم و برخی از بافت های اطراف آن را جدا می کند. رحم پس از این روش باقی می ماند، بنابراین در صورت تمایل فرد میتواند باردار شود.

جراحی برای برداشتن دهانه رحم و کل رحم (هیسترکتومی): این عمل شامل برداشتن دهانه رحم، رحم و بخشی از واژن و غدد لنفاوی مجاور است. هیسترکتومی می تواند سرطان دهانه رحم را در مراحل اولیه درمان کند و از عود آن جلوگیری کند. اما برداشتن رحم باردار شدن را غیرممکن می کند.

 

 

پرتودرمانی

در پرتودرمانی از پرتوهای پر انرژی مانند اشعه ایکس برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می شود.

اغلب برای درمان سرطان های پیشرفته ی دهانه ی رحم از پرتو درمانی و شیمی درمانی همزمان استفاده میشود.

همچنین در صورتی که خطر بازگشت سرطان بالا باشد ، پس از جراحی نیز می توان از پرتودرمانی استفاده کرد.

پرتودرمانی را به 2 روش می توان انجام داد:

پرتودرمانی خارجی:در خارج از رحم ، با هدایت یک پرتو به ناحیه آسیب دیده از بدن پرتو درمانی انجام میشود.

براکی تراپی:در داخل واژن با قرار دادن دستگاهی پر از مواد رادیواکتیو ، معمولاً فقط برای چند دقیقه پرتو درمانی انجام میشود.

هم از نظر بیرونی و هم درونی اگر هنوز یائسگی را شروع نکرده اید، پرتودرمانی ممکن است باعث یائسگی شود. اگر ممکن است بخواهید پس از پرتودرمانی باردار شوید، از پزشک خود در مورد راه های حفظ تخمک قبل از شروع درمان سوال کنید.

شیمی درمانی: شیمی درمانی یک درمان دارویی است که از مواد شیمیایی برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می کند. می توان آن را از طریق ورید یا به شکل قرص مصرف کرد. گاهی اوقات از هر دو روش استفاده می شود.برای سرطان پیشرفته دهانه رحم، دوزهای کم شیمی درمانی اغلب با پرتودرمانی ترکیب می شود، زیرا شیمی درمانی ممکن است اثرات پرتو را افزایش دهد. ممکن است دوزهای بالاتر شیمی درمانی برای کمک به کنترل علائم سرطان بسیار پیشرفته توصیه شود.

درمان هدفمند :درمان‌های دارویی هدفمند بر نقاط ضعف خاص موجود در سلول‌های سرطانی تمرکز دارند. با مسدود کردن این نقاط ضعف، درمان‌های دارویی هدفمند می‌توانند باعث مرگ سلول‌های سرطانی شوند. درمان دارویی هدفمند معمولاً با شیمی درمانی ترکیب می شود. ممکن است گزینه ای برای سرطان پیشرفته دهانه رحم باشد.

ایمونوتراپی: ایمونوتراپی یک درمان دارویی است که به سیستم ایمنی بدن شما کمک می کند تا با سرطان مبارزه کند. سیستم ایمنی بدن شما که با بیماری مبارزه می کند ممکن است به سرطان حمله نکند زیرا سلول های سرطانی پروتئین هایی تولید می کنند که آنها را توسط سلول های سیستم ایمنی غیرقابل تشخیص می کند. ایمونوتراپی با تداخل در این فرآیند عمل می کند. برای سرطان دهانه رحم، ایمونوتراپی ممکن است زمانی در نظر گرفته شود که سرطان پیشرفته باشد و سایر درمان ها کارساز نباشند.

جمع بندی:

با رعایت عوامل خطر سرطان رحم که قابل تغییر هستند، شاید بتوان که از این نوع سرطان پیشگیری کرد اما همه چیز به این عوامل خطر بستگی ندارد و تغییر آن دست خودمان نیست. با چکاپ های زود به زود می توان به موقع به وجود سرطان دهانه رحم پی برد و درمان مؤثر تری را آغاز کرد. در صورت مشاهده علائمی که از وجود این سرطان حکایت میکند، به متخصص مربوطه مراجعه کنید تا با انجام آزمایشات، بهترین روش درمانی توسط پزشک برای شما انتخاب شود.

شما می توانید با مراجعه به مرکز جامع سرطان برکت با بهره مند شدن از تجهیزات پیشرفته این مرکز، جهت شناخت نوع سرطان و پیگیری راه های درمان اقدام نمایید. به امید آنکه تشخیص به موقع سرطان و پیگیری راه های درمان، بهبودی و تندرستی هر چه سریع تر برای همه بیماران حاصل شود.

منابع : مقالات معتبر جهانیNCBI